به مجموعه علایمی که در اثر آسیب ریشه های دم اسب ایجاد می گردد،سندرم یا نشانگان دم اسب به (به انگلیسی: Cauda equina syndrome) می گویند.انتهای طناب نخاعی در سطح مهره اول یا دوم کمری،در ناحیه مخروط انتهایی پایان می یابد.ریشه های خاجی(ساکرال)اعصاب نخاعی از مخروط انتهایی منشعب می گردند(پنج زوج خاجی).ریشه های پایین اعصاب کمری(L3-L4-L5) به همراه ریشه های خاجی S1 تا S5 ،دم اسب را ایجاد می کنند.آسیب ریشه های دم اسب منجربه علایم خاصی می گردد،که نشانگان(سندرم)دم اسب نامیده می شود.اگرچه آسیب ریشه های دم اسب ممکن است کامل باشد ولی معمولا چنین صدماتی ناکامل است.


تصویر انتهایی نخاع و ناحیه دم اسب:


سطح آسیب:

معمولا آسیب در زیر سطح مهره سوم کمری،منجربه ضایعه نورون حرکتی تحتانی و نورون حسی می گردد که به سندرم دم اسب معروف است.

علل :

بعضی از عواملی که در ایجاد سندرم دم اسب نقش دارند،عبارتنداز:

-ضربه مستقیم 
-بیماری مننگومیلوسل که شایع است. 
-گاهی فتق دیسک بین مهره ای در سطحی پایین تر از مهره سوم کمری(L3) 
-تنگی مجرای نخاعی در پایین فقرات کمری و ناحیه خاجی 
-درهم فرورفتگی یا آسیب های شدید مهره ای 
-تومورها و عفونت ها 
-بیماری التهابی 

علایم:

با توجه به شدت ضایعه در منطقه دم اسب،علایم بیمار نیز متفاوت است که می تواند در ارتباط با موارد زیر باشد:

-فلج خفیف یا فلج شل پاها 
-نقص حسی در مناطقی از سرینی و مقعد(اختلال حس درد و حرارت) 
-ضایعات ریشه های S3 و S4 باعث ازبین رفتن رفلکس های مثانه،راست روده(رکتال) و نیز نعوظ آلت تناسلی می شود. 
-کاهش یا ازبین رفتن رفلکس های تاندون آشیل و پاتلار(رفلکس جهش زانو) 
-ضایعات فشاری ممکن است ناحیه دم اسب و مخروط انتهایی (نخاعی)را با هم درگیرکنند که در این حالت ترکیبی از علایم نورون حرکتی تحتانی(LMN) و تا حدودی افزایش رفلکس یا علامت بابنسکی دیده می شود. 

درمان:

با توجه به مشکل بیمار و عامل آسیب،درمان ممکن است در ارتباط با موارد ذیل باشد:

-درمان طبی 
-درمان جراحی 
-درمان توانبخشی(بیشتر فیزیوتراپی و کاردرمانی) 


منبع : برزکار