تقریباً همه ی افراد ، كم و بیش در نقاطی از كمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعالیت هایی نظیر نصب دستگاه تهویه، جابجا كردن جعبه های بزرگ و بلند كردن كودكان، كمردرد خود را جدی نمی گیریم. ما به این مسئله توجه نداریم كه كمردردها در نتیجه صدماتی است كه با رفتارهای روزانه ما تشدید می شود. اكثر ما هنگام ایستادن ،نشستن و خم شدن، وضعیت های نامناسبی در بدن خود ایجاد می كنیم. ما هنگام بلند كردن اشیاء به جای خم كردن زانو، كمر خود را خم می كنیم. انجام كارهایی كه برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع می كردند، بعد از سالها موجب می شود كمردرد ما شروع شود.
وارد آمدن فشار زیاد به عضلات كمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباط های كمری كه نگه دارنده مهره ها هستند باعث كمردرد می شود. عضلات كمر برای مقابله با این فشار دچار گرفتگی و انقباض می شوند تا بتوانند كمر را از صدمه بیشتر محافظت كنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد كمر است. در واقع این سیكل درد، سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی شود مگر این كه شما فعالیت خود را كم كنید ، به كمر خود استراحت دهید و به تدریج ازعضلات خود استفاده نمایید.
در گذشته ، پزشكان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می كردند اما اكنون به این نتیجه رسیده اند كه استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان کمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می كند. به همین دلیل امروزه شما كمتر مشاهده می كنید كه از گردن بندهای مخصوص درد گردن استفاده شود.در حال حاضر كمردردهای شدید، حداكثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعالیت های سبك و كشش آرام عضلات درمان می شوند، این طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حركت خواهد شد.سایر علل كمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسک کمر (غضروف بین مهره ها) مشاهده می شود. فتق دیسك در بین عوامل كمردرد شیوع كمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است.
دیسك بین مهره ها ، فضای نرمی را بین مهره ها ایجاد می كند، گاه این دیسك متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد می آورد. اغلب اعصابی كه از ران و بازو می گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بی حسی و ضعف و مشكلاتی در كنترل ادرار ایجاد می كنند.فتق دیسك مانند سایر علل كمردرد، خود به خود بر طرف می شود و اغلب نیازی به عمل جراحی نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسك هستند و هرگز برایشان مشكل جدی ایجاد نمی شود. درمانبرای برطرف كردن كمردرد، به پشت بخوابید، یك بالش زیر زانوهایتان قرار دهید. (در حالی كه زانوهایتان را جمع كرده اید). این طریقه خوابیدن فشار را از كمر شما بر می دارد. درمان اصلی همه كمردردها كم كردن فعالیت است. البته این كاهش فعالیت همان طور كه قبلاً گفته شد فقط برای چند روز پیشنهاد می شود و پس از آن با نرمش های مخصوص پایین كمر و «عضله چهار سر ران» می توان كمردرد را درمان كرد.در اولین روزها برای كاهش التهاب می توان از یخ در موضع درد استفاده كرد و بعد از چند روز می توانید از گرمای موضعی كمك بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف كنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن، كتو بروفن و ناپروكسن در بر طرف كردن درد و التهاب مؤثر هستند.
اگر یك دارو اثر نكرد، نوع دیگری از دارو را مصرف كنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عكس العمل متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید كه داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل كنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند.داروهای جدید و گران قیمت « ویوكس» و « سلیركس» بهتر از داروهای قدیمی عمل نمی كنند ولی تحریكات معده در آنها كمتر است و به طور كلی برای درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می شوند.استامینوفن نمی تواند كمك به رفع التهاب كند. ولی می تواند درد را بر طرف سازد. هم چنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی خطرترین دارو در درمان های طولانی مدت است ولی نباید بیش از 2 تا 3 هزار میلی گرم در روز مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، كبد را تحت تأثیر قرار می دهد.داروهای شل كننده عضلات توصیه نمی شوند؛ زیرا بر كاهش درد كمر تأثیری ندارند.آیا نیازی به گرفتن عكس هست؟اكثر مردم سؤال می كنند آیا عكس برداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی دارد؟
باید گفت همه كمردردها نیاز به عكس برداری ندارند. در مواردی كه مشكوك به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره ها در اثر ضربه، پوكی استخوان یا سرطان هستید عكس برداری می تواند مفید باشد. ولی عكس ها بافت های نرم عضله و رباط ها و دیسك ها را نشان می دهند.زمانی كه تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می شود. انجام ام.آر.آی برای فتق های دیسك ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد.درمان در زمانی كه كمردرد بهبود نمی یابدجابجا كردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (كمری) بستگی به نوع درد كمر دارد. ماساژ درمانی در مواردی كه علت كمردرد ناشناخته است مؤثر می باشد.
بعضی از پزشكان با برگرداندن مهره ها و جابجا كردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند استخوان های كمر توسط عضلات حمایت می شوند و اگر درمانی صورت می گیرد باید روی عضلات انجام شود.اگر كمردردی دارید كه بعد از هفته ها درمان نشده است به پزشك خود مراجعه كنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس می كنید آن را جدی بگیرید.یوگا تمرین كنیدبعضی از پزشكان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن كمر است؛ زیرا حالت مناسب را در بدن ایجاد می كند و با تنفس مناسب، كشش و فشار روی عضله را كم می كند. خیلی از بیمارانی كه از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته اند می گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.بعد از بهبود كمردرد، تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را كم كنید و به اصلاح حالت و كشش عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شكم را انجام دهید تا از كمردردهای آینده پیشگیری شود.اگر در قسمت بالای كمر خود احساس ناراحتی می كنید، تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه ها را انجام دهید (شانه ها را به طرف یكدیگر كشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس بر عكس عمل كنید).
بهترین تمرین برای اصلاح حالت كمر این است كه با فاصله 30 سانتیمتر از دیوار و در مقابل آن تكیه دهید شكم خود را به داخل بكشید، سینه را بیرون دهید بعد از چسباندن كمر به دیوار، سر، شانه ها و پشت و لگن همه در یك ردیف قرار می گیرند و به این طریق گودی كمر از بین می رود. این حالت شبیه حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می شد كه سربازان می توانند ساعت ها بدون احساس كمردرد روی پا بایستند مشروط به اینكه حالت ایستادن آنها درست باشد. آیا شما طور دیگری فكر می كنید؟ البته همه پدر و مادرها به نحوه صحیح ایستادن و نشستن فرزندان تأكید دارند ولی آنها نمی توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را كنترل كنند! درست ایستادن و درست نشستن باید برای ما به صورت عادت درآید. کمردرد چه خصوصیاتی دارد- علت کمردرد چگونه مشخص میشود دردی که بیمار مبتلا به کمردرد احساس میکند ممکن است خصوصیات زیر را داشته باشد کمردرد ممکن است با خم شدن و یا بلند کردن اجسام بیشتر شود کمر درد ممکن است با نشستن شدیدتر شود کمر درد ممکن است با ایستادن و راه رفتن بدتر شود کمر درد ممکن است بعضی روزها شدید باشد و بعضی روزها خفیف بوده یا اصلاً وجود نداشته باشد کمر درد ممکن است به پشت باسن یا قسمت خارجی لگن انتشار پیدا کند ولی پایین تر نرود کمر درد ممکن است به ساق انتشار پیدا کند. این درد ممکن است همراه با احساس خواب رفتگی و گزگز و یا حتی احساس ضعف و سستی در ساق و پا باشد. به این حالت سیاتیک میگویند. توجه داشته باشید که سیاتیک ممکن است بدون کمردرد باشد.
بررسی های تشخیصی کمر درد پزشک معالج بعد از صحبت با بیمار راجع به مشکلات وی، و بعد از معاینه ممکن است از آزمایشات یا روش های تصویربرداری برای مشخص کردن علت کمردرد استفاده کند. این روش های تصویربرداری عبارتند از رادیوگرافی ساده X-ray گر چه تصاویر حاصله از یک رادیو گرافی ساده فقط استخوان را نشان میدهند ولی میتوانند اطلاعات مهمی مثل شکستگی استخوان، تغییرات ناشی از روند پیری در مهره و تغییر شکل و دفرمیتی های ستون مهره را نشان دهد. ام آر آی Magnetic resonance imaging MRI ام آر آی میتواند اطلاعات بیشتری را راجع به بافت های نرم مثل عضلات، لیگامان ها، دیسک بین مهره و نخاع و اعصاب نخاعی در اختیار پزشک قرار دهند. هرنی دیسک را میتوان با این روش بهتر تشخیص داد. سی تی اسکن Computerized axial tomography scan CT scan باسی تی اسکن میتوان مشکلات استخوانی مهره را بهتر مشاهده کرد. اسکن استخوانی Bone scan به آن اسکن رادیوایزوتوپ هم میگویند.
میتواند در مواردی مانند عفونت، سرطان، روماتیسم، و اسپوندیلولیستزی یا سایر علل به تشخیص کمک کند. تست تراکم استخوان Bone density test در تشخیص پوکی استخوان که میتواند از علل زمینه ای و مساعد کننده کمردرد باشد کمک میکند. ارائه جدیدترین روش های درمان آرتروز، دیسک و کمردرد به گزارش گروه علمی ، پزشکی خبرنگاران به نقل از وبدا؛ دكتر پرويز مژگانی، دبیر علمی شانزدهمین کنگره طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران ضمن اعلام ارائه جدیدترین راهکارهای درمانی کمردردهای حاد، آرتروز و دیسک بر بکارگیری روش های پیشگیری از جمله اصلاح شيوه زندگي و ورزش درماني تاکید کرد و گفت: عدم تشخيص ودرمان زودهنگام، مشکلی چون کمردرد را تبديل به يك منبع درد مزمن با دشواريهاي درماني مضاعف خواهد کرد.وی ادامه داد: ماهيت طب فيزيكي و توانبخشي كه با ديدي كل نگر به بيمار و مشكلات وي ميپردازد و در اين راه از رويكردي تيمي بهره ميگيرد، موضوعات مورد علاقه و نياز شركت كنندگان در كنگره طيف گستردهاي را شامل ميشود
.به گفته این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، توانبخشي عصبي-عضلاني- اسكلتي و قلبي- ريوي، توانبخشي در حوادث، سوانح و طب نظامي، كنترل درد، طبقهبندي بينالمللي عملكرد، تازههاي الكترودياگنوز، توانبخشي سالمندان، سونوگرافي نوروموسكولواسكلتال، مهندسي توانبخشي و فناوريهاي نوين در توانبخشي و پزشك خانواده و طب توانبخشي از جمله مهمترین محورهای مورد بحث در کنگره پیش رو هستند.دبیر علمی شانزدهمین کنگره طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران افزود: با توجه به اینکه سازمان بهداشت جهانی عنوان روز جهانی سلامت امسال را «سالمندی و سلامت» تعیین کرده است وهمچنین توانبخشی سالمندان از مباحث مهم مطرح درطب فیزیکی و توانبخشی است و بخش عمدهای از مشکلات سالمندان نیازمند مداخلات پیشگیرانه یا درمانی همچون توانبخشیهای عصبی-عضلانی-اسکلتی و قلبی-ریوی است، «توانبخشی سالمندان» به عنوان موضوع ویژه در کنگره به بحث گذاشته میشود.وی با بیان اینکه شانزدهمین کنگره طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران از حضور اساتید و سخنرانان خارجی بهره مند خواهد شد اظهار کرد: تا به امروز مقالاتي از كشورهاي آسيایی، آمريكاي شمالي و اروپایی به دبيرخانه كنگره رسيده است. اميد است بتوانيم میزبان اساتيد و سخنراناني از كشورهايي نظير فرانسه، سويیس، ايالات متحده و چين باشیم.
وی افزود: طب فیزیکی هم برای درمان آرتروز و دردهای عضلانی-اسکلتی شایعی که به دلیل شیوه زندگی شهری و ماشینی به وفور در افراد اجتماع مشاهده میشود کاربرد دارد و هم در بهبود ناتوانی شدید ناشی از وضعیتهایی نظیر آسیب نخاعی، قطع عضو و بیماری ام.اس نقش دارد.وی گفت: مشکلاتی نظیر کمردرد و دیسک در صورت عدم تشخيص و درمان سريع تبديل به يك منبع درد مزمن با دشواريهاي درماني مضاعف خواهد شد.وی اضافه کرد: خوشبختانه در بحث تشخيص زودهنگام ضايعات عصبي، روشهاي الكترودياگنوز به خوبي به ما كمك ميكنند و در كنگره نيز مقالات متعدد بسيار ارزشمندي در اين زمينه ارائه خواهد شد.مژگانی با اشاره به ایجاد رويكرد چند تخصصي به مشكلاتي نظیر کمردردهای حاد و دیسک اظهار کرد: اين بيماريها در رشتههاي تخصصي ديگري چون ارتوپدي، جراحي اعصاب و روماتولوژي نيز مطرح هستند. در كنگره شانزدهم سعي خواهد شد در جلسات مشتركي با حضور اساتید گروههاي مرتبط زمينه همكاري هر چه موثرتر برای درمان بهينه اين موارد فراهم شود.بر اساس این گزارش، شانزدهمین کنگره سراسری طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران از 22 الی 24 آذر ماه سال جاری به همت انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران و دانشگاه علوم پزشکی ارتش و با همکاری گروههای آموزشی طب فیزیکی و توانبخشی در محل سالن آمفی تئاتر دانشگاه علوم پزشکی ارتش برگزار میشود. کمردرد-ستاتیک- دیسک تقریبا نصف مردم عادی در دوره ای از زندگی شان دچار کمردرد می شوند و شدت آن تا حدی است که بطور موقت مانع کار می شود. اکثریت کمردرد ها بعلت اختلال در ساختار مفصل، دیسک، استخوان و یا عضلات مجاور بوده و آسیب عصبی بهمراه ندارد.
لذا مراقبت و درمان کمردرد را اغلب پزشکان عمومی، ارتوپدی و فیزیوتراپی به عهده می گیرند. در معاینه اغلب اختلال عضوی واضح وجود ندارد. درد و محدودیت حرکت کمر تنها یافته بالینی می باشد. سابقه کمردرد مزمن اغلب در ناحیه پایین کمر در حوالی مهره های سوم تا پنجم کمری و یا در عضلات اطراف مهره ها و محل اتصال مهره های کمری به لگن (مفصل ساکروایلیاک) احساس می شود. درد ممکن است موقع بیدار شدن از خواب و یا موقع حرکت بعد از استراحت شدت یابد. این نوع درد نشانه ضایعه عضوی خطیر نیست. درد به عضلات کمر و لگن و پاها انتشار داشته ولی محدودیت چندانی در حرکات ایجاد نمی کند.
استئوپروز (پوکی استخوان) ممکن است در بیماران سنین بالا وجود داشته باشد ولی بخودی خود عامل درد نمی باشد. دردهای شبانه که باعث اختلال خواب بیمار باشد ممکن است نشانه بیماری های خطیر مثل متاستاز استخوانی باشد. تب، عرق شبانه و کاهش وزن ممکن است نشانه بیماری های عفونی مثل تب مالت، سل، سرطان غدد لنفاوی و یا HIV باشد. کمردرد بندرت بعلت پارگی حلقه اطراف دیسک بین مهره ای و فتق دیسک کمر بوجود می آید. سیاتیک علائم خاص خودش را بعلت دیسک کمر ظاهر می نماید که در پایین به شرح آن پرداخته خواهد شد. نوع خاصی از آرتروز پیشرونده که تحت عنوان اسپاندیلیت انکیلوزان نامیده می شود سیر پیشرونده درد و جمود مفاصل مهره ها در سرتاسر ستون فقرات پدید می آورد.
تنگی کانال کمر، در افراد پیر و معمولا مردان، با کمردرد، لنگیدن و درد سیاتیک موقع راه رفتن مشخص می شود. کمردرد مداوم و پیشرونده شدید بدون سابقه قبلی التهاب مفصلی یا تصادف،ممکن است بعلت بیماریهای مختلف پشت پریتوان مانند تومورهای کلیه و پانکراس، زخم دودنیوم و پارگی آنوریسم آئورت شکمی و یا خونریزی پشت پریتوان بوجود آمده باشد.درد حاد ناحیه کمر بدنبال پیچ خوردگی و ضرب دیدگی و یا بلند کردن جسم سنگین به فاصله چند ساعت پدید می آید که اصطلاحاً کشیدگی یا Strain گفته می شود. این درد اغلب بعلت آسیب فاست مهره (مفصل پایک های مهره ها) و ندرتاً بعلت پارگی دیسک پدید می آید.
در این شرایط خم شدن به جلو و پهلو و راست کردن کمر بعلت درد مشکل می شود. درد ناحیه طرفی کمر اغلب بعلت آسیب مفصل پایکهای مهره (Facet) می باشد و درد موجب اسپاسم عضلات آن ناحیه می گردد. در نوجوانان درد حاد ناحیه کمر اغلب بعلت اسپاندیلولیستیز (لغزیدن و جابجایی مهره ها روی هم) که ناشی از ضعف رباطهای بین پایکهای مهره ای ناحیه L5 می باشد. این خود زمینه را برای شکستگی فراهم می کند. درد ناحیه پشت و بالای کمر ممکن است بعلت شکستگی فشاری مهره باشد که معمولا بعلت افتادن روی باسن یا به پشت پدید می آید. در افراد پیر با پوکی استخوان شکستگی خود بخود مهره نیز دیده می شود.
درد شدید کمر بعد از ضربه مستقیم روی فقرات یا به سر که موجب پارگی رباطها و عناصر نگهدارنده مهره ها می شود موضوع جدی تشخیص از نظر بی ثبات بودن مهره های فقرات می باشد. اختلال در کنترل ادرار نشانه فشار و آزردگی نخاع یا ریشه های کدا اکین (دم اسبی) است. دیسک کمر بعلت پارگی حلقه اطراف دیسک معمولا در L5-L4 و S1-L5 موجب درد سیاتیک با علائم حسی و حرکتی مربوطه می شود. پارگی و جابجایی دیسک L5 بعلت آسیب مفصل پایکهای S1-L5 می باشد. پاتوفیزیولوژی عناصر حساس به درد، انتهاهای عصبی دریافت کننده درد در کپسول مفصلی پدیکولهای مهره ها و حلقه اطرف دیسکها است. همچنین غضروف روی مهره ها در مواردیکه ضایعه استخوانی وجود داشته باشد عامل احساس درد است. درد از محل اولیه به نواحی دورتر مثل پا و پشت منعکس می شود. دردهای عضلات ناحیه دور فقرات به همان نواحی محدود می شود. منشاء درد در کمر، درد مزمن آرتروز مفاصل پدیکولهای مهره ها و لیگامانهای مجاور آن است. درد این ناحیه به التهاب ارتباط چندانی ندارد.
با پیشرفت دژنرسانس سطوح این مفاصل (فاست ها) هیپرتروفی مفصل و شل شدن رباطهای نگهدارنده آن، استواری فقرات را بر روی هم و وضعیت محوری ستون فقرات بهم می خورد. در نتیجه لغزیدن یک فقره روی فقره دیگر (اسپوندیلولیستزیس) موجب تنگ شدن کانال نخاع و فشار بر ریشهای عصبی کودا اکین و درد و اختلال عصبی مربوط به این ناحیه می شود. پیش آگهی اغلب کمر دردها خود بخود بهبود می یابند ولی در بعضی افراد درد و ناراحتی مزمن ادامه می یابد.
در اغلب موارد ۵۰ درصد درد شدید در مدت یک ماه و بقیه درد در مدت دو ماه بهبود مییابد و در موارد کمی بمدت طولانی تر دوام می یابد. احتمال عود درد حاد در سه ماه بعدی ۲۵ درصد و در یک سال ۷۵ درصد است. سیر کمردردها به علل عفونی و تومورها و… مربوط به عامل بیماری و نحوه پاسخ به درمان می باشد. تشخیص محدودیت دامنه حرکات، در بلند کردن پا در حال خوابیده به پشت، خم شدن از ناحیه کمر در حال ایستاده و دیگر محدودیت های حرکت بعلت درد وجود دارد. اختلال در حس مربوطه به ریشه های عصبی کمری و خاجی و ضعف عضلات مربوط به این ریشه ها و کاهش رفلکس ها در موارد آسیب ریشه های عصبی این ناحیه بوجود می آید.
در موارد مشخص کمر درد بعلت کشیدگی و زور معمولا رادیوگرافی کمر و CT اسکن و اسکن MRI ضروری نیست. در موارد درد مقاوم بیش از چند هفته و در موارد درد به علت نامشخص بررسیها با رادیولوژی و اسکن جهت تشخیص موارد عفونی و توموری ضرورت پیدا می کند. در موارد آرتروز بدون عارضه عصبی اغلب رادیوگرافی ساده کمر کافی است. تغییرات دژنراتیو در سطوح مفاصل مهره ها و دیسک با پیشرفت سن بیشتر دیده می شود و اغلب بدون علامت است. در موارد دردهای شدید و مقاوم عمقی پایین کمر و ناحیه زیر دنده ها بررسی بیشتر با اسکن ضروری است. آزمایش خون از نظر سدیمانتاسیون، CRP، شمارش خون و در مواردی کشت خون و ایمونوالکتروفورز برای رد عفونت و تومورها ضرورت پیدا می کند.
درمان انواع مسکن ها در کاهش کمر درد موثر بوده و ارجحیت چندانی نسبت به یکدیگر ندارند. برای کاهش درد استراحت در مرحله حاد ضرورت دارد. دراز کشیدن در هر وضعیتی که راحت باشد خوب است. ماساژ عضلات کمر، گرم کردن عضلات دچار اسپاسم، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل دیکلوفناک، بروفن و ایندومتاسین موثر است. در گذشته از اجزاء کشش و روش های فیکس نمودن استفاده می نمودند اما امروزه متروک شده است. شل کنندهها مثل دیازپام بیشتر مصرف می شود در مواردی تاثیر در سیر بهبودی دارد.
دستکاری های ناشیانه فیزیوتراپی روی کمر ممکن است در مواردی به آسیب بیشتر منجر شود. توضیح چگونگی اختلال و نحوه تشدید ناراحتی در نشستن و ایستادن نامتناسب و برداشتن و بلند کردن اجسام سنگین برای پیشگیری از عود بیماری کمک می کند. استفاده از کرست کمر ارتوپدی در مرحله فعالیت بعد از بهبودی نسبی توصیه می شود. توجه به وضعیت مناسب تختخواب و صندلی در کار و رانندگی لازم است. در مواردی درد مزمن کمر نشانه افسردگی و اضطراب مزمن بوده که صرفا به درمان با داروهای مربوطه جواب می دهد. در ۴۰ سال گذشته مشخص شده است که جراحی اغلب عوارض بیشتر از اثر مطلوب در درمان کمردرد داشته است.در موارد استثنایی برای ایجاد ثبات و بهم پیوستن مهره ها، عمل جراحی لازم است.
ورزش درمانی باعث درمان انواع مختلف کمردرد می شود ورزش تاثیرات مختلفی روی اعضاء بدن می گذارد که این تاثیرات دارای فواید درمانی زیادی هستند و به این شکل باعث درمان علتهای اصلی کمردرد می گردداکنون به تعدادی از تاثیرات درمانی ورزش اشاره میکنیم
۱_ ورزش منظم، باعث کاهش وزن افراد چاق و رسیدن به وزن متناسب می شود این موضوع فشار وارد بر کمر را کم کرده و باعث درمان کمردردهایی میشود که به خاطر اضافه وزن ایجاد شده اند۲_ ورزش باعث بیشتر شدن انعطاف بدنی می گردد انعطاف بدنی ، توانایی حرکات در جهات مختلف را افزایش می دهد و کمردر های حاصل از خشکی کمر را درمان می کند ۳_ به وسیله ی ورزشهای مخصوص می توان عضلات شکم و کمر را تقویت کرد عضلات قوی از ستون فقرات محافظت می کنند و از آسیب دیدگی آن جلوگیری می نمایند عظلات نیرومند می توانند از دیسکهای آسیب دیده حفاظت کنند و کمردردهای حاصل از صدمات دیسک را درمان نمایند آموزش روش صحیح نرمشها جهت درمان کمردرد
1_ پیاده روی و دویدن آرام:پیاده روی باعث کاهش وزن می شود و میتوان گفت بهترین ورزش جهت کم کردن وزن ، پیاده روی یا دویدن آرام می باشد پیاده روی علاوه بر کاهش وزن باعث پیشگیری از گسترش پوکی استخوان می شودپیاده روی در فضای باز و محیطی آرام و نشاط بخش باعث درمان افسردگی و ناراحتی روانی و کمردرد های حاصل از این ناراحتی می شود روش انجام:پیاده روی را از مقدار کم ( پنج دقیقه در روز) شروع کرده و اندک اندک آن را زیاد کنید و به نیم ساعت در روز برسانیدمقدار پیاده روی برای کاهش وزن باید از ۲۰ دقیقه بیشتر باشدپیاده روی باید با سرعتی متوسط انجام گیرد برای بدست آوردن سرعت پیاده روی باید از ضربان قلب استفاده کنید برای این کار نبض خود را رد حین پیاده روی بشمارید سپس با استفاده از فرمول زیر سرعت پیاده روی را بدست آورید(تعداد نبض در یک دقیقه در حالت پیاده روی = سن _۱۸۰)اگر نبض شما کمتر می زند ،
سرعت خود را بالا ببرید و اگر نبض شما سریعتر می زند ،باید سرعت پیاده روی را کمتر کنید
۲_ شنا و انجام حرکات در آب:شنا یکی از ورزشهای مفید برای بسیاری از کمردردها می باشد فشار آب روی عضلات بدن باعث قوی و مستحکم شدن آنها می شود آب باعث کاهش وزن بدن می گردد و فشار وارد بر ستون فقرات کم می شود از طرفی آب در برابر حرکات بدن مقاومت می کند و انجام حرکات نیاز به قدرت بیشتری دارند روش انجام:ابتدا به طور آرام وارد قسمت کم عمق استخر شوید و از شیرجه زدن و جهش در آب خودداری کنید سپس به طور آرام در آب قدم بزنید بعد به طرف پشت و از سمت چپ و راست در آب قدم بزنید و بعد از آن سعی کنید از جلو و سپس از پشت روی آب دراز بکشید
۳_ انجام حرکات روی صندلیحرکت اول:روی صندلی بنشینید و بدن را به سمت جلو خم کنید هنگام خم شدن به سمت جلو عضلات خود را راحت قرار دهید و شانه ها را به سمت جلو آزاد کنید و اجازه دهید دستان شما به طرف پایین کشیده شوند ۵ ثانیه در این حالت قرار بگیرید ، سپس به حالت اول بر گردید و ۵ ثانیه صبر کنید ، این حرکت را سه بار تکرار کنید حرکت دوم:روی صندلی نشسته و یک زانوی خود را به بغل بگیرید و ۱۰ ثانیه صبر کنید ، سپس زانوی دیگر را در بغل گرفته و ۱۰ ثانیه صبر کنید این حرکت را پنج بار تکرار کنید
۴_ انجام حرکات به حالت دراز کشحرکت اول: به پشت روی زمین دراز بکشید و سپس زانوهای خود را توی شکم خود جمع نمائید و با دستهای خود دور زانوها را قلاب کرده و زانوها را به طور کامل به شکم بچسبانید ۱۰ ثانیه در این حالت باقی بمانید و سپس به آرامی پاها را رها کرده و روی زمین بگذارید واین حرکت را ۳ مرتبه انجام دهید ( انجام این حرکت در هنگام کمردرد اشکالی ندارد) حرکت دوم:به پشت روی زمین دراز بکشید اکنون دستهای خود را به حالت کشیده در بالای سر خود قرار دهید و سعی کنید بدن خود را بکشید ( مثل اینکه می خواهید خود را چند سانتی متر بلندتر کنید) در این حالت عضلات شما کشیده می شود و قوس کمر شما بیشتر می شود به طوری که احساس می کنید تنها پاشنه های پا و بالای کمر شما روی زمین است ۱۰ ثانیه در این حالت باقی بمانید سپس ۱۰ ثانیه به حالت دراز کش استراحت کنید این حرکت را ۳ مرتبه تکرار کنید( این حرکت برای افرادی که قوس کمرشان کم شده است و یا دیسکهای یا مهره های آنها فشرده است مفید است)
حرکت سوم: به پشت روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را صاف و کشیده روی زمین قرار دهید اکنون پای راست خود را از زمین بلند کنید و ۱۰ ثانیه آن را بالاتر از زمین قرار دهید سپس پای راست را روی زمین قرار داده و پس از ۳ ثانیه استراحت پای چپ را بلند کنید و ۱۰ ثانیه آنرا بالا نگهدارید سپس ۳ ثانیه استراحت کرده و حرکت را از اول شروع کنید این حرکت را ۳ بار تکرار کنید( انجام این حرکت باعث تقویت عضلات شکم و پاها می شود و انجام آن در زمان کمر درد ، بدون اشکال است)
مروری بر درمان کمر درد اگر پزشک به شما بگوید که علت کمردرد شما، در اثر پارگی دیسک کمر است، چه کاری باید انجام دهید؟ راه های درمان کمردرد شامل جراحی، تزریق استروئیدها، مصرف داروهای ضد درد، انجام ورزش و نرمش های بدنی، ماساژ دادن کمر با وسایل مخصوص مثل فیزیوتراپی کمر است. به دلیل اینکه جراحی تأثیر چندانی در کاهش درد کمر ندارد، توصیه زیادی به جراحی کمر نمی شود، مگر اینکه احتمال آسیب همیشگی کمر مثل فقدان حس در ناحیه کمر، عدم کنترل عضلات کمر و درد شدید و مداوم در این قسمت وجود داشته باشد. تزریق استروئیدها هم باعث تسکین موقت درد می شود و هرگز نمی تواند آن را برای همیشه معالجه کند. بهترین و اولین راه درمان کمردرد ، ورزش و انجام فیزیوتراپی و ماساژ کمر است که خیلی بیشتر از استراحت کردن باعث کاهش درد می شوند. ورزش باعث کشش و قوی شدن عضلات شکم، پشت و پا می شود. برنامه ورزشی برای قوی کردن عضلات باید دو تا سه بار در هفته و بطور منظم و اجرا شود. تمرینات کششی نیز هر روز برای کشش عضلات پشت و پا باید انجام گیرد. ماساژ سفت کمر خیلی دردناک است و باعث سوزش پوست می شود، به همین دلیل اغلب یک بار در هفته باید انجام گیرد. ماساژ سطحی و آرام پوست تاثیری در کاهش درد کمر ندارد.
فیزیوتراپی باعث از بین رفتن اسپاسم و گرفتگی عضلات می شود، در نتیجه تأثیر زیادی در کاهش درد کمر دارد.
منبع:وبلاگ دکتر بیژن فروغ
فضایی متفاوت در ارایه مطالب فرهنگی علمی گردشگری اجتماعی توسط تیم پزشکی درمانی کلینیک درد ماهان