فعالیت رشته فوق تخصصی درد

فعالیت رشته فوق تخصصی درد را به دو بخش کلی میتوان تقسیم بندی نمود:

الف. کنترل درد های مزمن

ب: کنترل درد حاد

 

درزمینه کنترل دردهای مزمن هدف کلی از بین بردن علت درد و خاموش کردن پروسه ایجاد وحس درد است .

در بیمارانی که درد مزمن دارند و جهت کنترل آن اقدامی صورت نمی گیرد درد از یک علامت به یک بیماری تبدیل می گردد. این کار با تغییر مناطقی از مغز صورت میگیرد که محل احساس درد میباشند و به این پدیده پلاستیسیتی مغزی گفته میشود. این دلیلی است که ضرورت کنترل درد را میرساند.

در زمینه کنترل دردهای مزمن انواع دردهای عضلانی اسکلتی خصوصا دردهای مزمن ستون فقرات – دردهای سرطانی- دردهای سر و صورت مربوط به درگیری اعصاب- دردهایی با منشاسیستم سمپاتیک مانند درد پس از بیماری زونا و درد در پاهای دیابتی و درد در اندامها بعلت گیر افتادن اعصاب قرار دارند.

کنترل درد حاد توسط پمپهای کنترل کننده درد و در بیمارانی انجام میگردد که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. این پمپها که یکبار مصرف و ارزان قیمت میباشند از ترکیب داروهای ضد درد خاصی پر می شوند و بلافاصله پس از عمل از طریق وریدی (همان مسیری که بیمار از آن سرم دریافت میکند) یا کاتتر های اپیدورال به بیمار متصل می گردند .

این پمپها علاوه بر انکه بصورت ثابت دارو را جهت کنترل درد به بیمار می دهند دکمه ای را در مسیر خود دارند که بیمار میتواند در صورت نیاز به بی دردی بیشتر آنرا فشار داده و دوز ثابتی از داروی بی دردی را دریافت کنند. با انجام این کار در بیمارستانهایی که سرویس کنترل درد در آنها فعال است بیماران عمل جراحی بدون درد را تجربه میکنند.

منبع : دکتر پیریایی

پاسخ به سوالات خوانندگان در مورد کلینیکهای درد

درد يكي از موهبت‌هاي الهي است كه وجود آن زنگ هشداري براي فرد است و وادارش مي‌كند بررسي جامعي به عمل آورد. آيا شما قبل از به كارگيري روش‌هايي براي تسكين درد بررسي‌هايي داريد؟

جواب: درد یک حس ناخوشایند است که از یک آسیب خبر میدهد.اقدامات انجام شده در رشته درد در جهت پاک کردن صورت مساله نیست .ما تصمیم به تشخیص –کنتل و درمان علتی داریم که درد را ایجاد نموده است.به همین دلیل بیماران مراجعه کننده به درمانگاه درد به دقت معاینه میشوند و در صورت لزوم اقدامات تشخیصی مانند رادیو گرافی- ام آر آی -آزمایشات و... درخواست میگردد. پس از مشخص شدن علت درد برنامه ریزی جهت درمان آن انجام میشود که میتواند شامل درمان دارویی- انجام عملهای اینترونشنال-فیزیوتراپی و.. باشد .در این زمینه در صورت لزوم از تخصصهای دیگر پزشکی کمک گرفته می شود .در واقع درمان صحیح درد مزمن همواره حالت چند جانبه دارد و استفاده از روشهای مختلف موفقیت را افزایش خواهد داد.

آيادر كلينيك‌هاي دردبراي سردردهاي ميگرني هم راه‌حل درمان داريد؟

بیماران مبتلا به میگرن که به کلینیکهای درد مراجعه مینمایند غالبا دوره های طولانی از مصرف دارو ها را داشته اند و موفقیتی نداشته اند .یک معاینه دقیق ممکن است بسیاری از علتهای عدم پاسخ به درمانهای رایج را مشخص نماید .شاید وجود یک نورالژی و التهاب یکی از عصبهای سر یا گردن در بسیاری از این بیماران مشکل را پیچیده کرده و یا شاید تعدد داروهای مصرفی علت تشدید درد باشد. به هر حال با ایجاد یک راهکار صحیح در جهت تنظیم داروها یا رفع التهاب و یا آزاد سازی عصبهای تحت فشار میتوان بر بسیاری از این درد ها غلبه نمود.

كمردرد يكي از شايع‌ترين دردهاي رايج ميان زنان و مردان است. راه‌حل شما براي كمردرد چيست؟

کمر درد شایعترین بیماری پس از سرما خوردگی است که شیوع آن در طول عمر بالای 70 درصد میباشد.کمردردها اغلب یک حالت بهبود پذیر دارند و بیش از 50 درصد از آنها با انجام اقدامات اولیه مانند استراحت یا داروهای ضد درد ساده طی یک هفته بهبود مییابند .در مواردی که کمردرد حالت مزمن پیدا کند انجام یک معاینه دقیق قبل از هر اقدامی ضروری میباشد .از انجایی که علت ایجاد درد میتواند مربوط به استخوانها-مفاصل- عضلات- لیگامانها – دیسکهای بین مهره ای- ریشه های عصبی –پرده های اطراف نخاع یا حتی وجود یک بیماری التهابی ویا عفونی باشد تشخیص دقیق علت کمر درد قبل از هر اقدامی میتواند از عوارض انجام یک عمل اشتباه جلوگیری نماید.در این راه استفاده از اقدامات پاراکلینیک میتواند موثر باشد.در صورتیکه دیسکهای تغییر شکل داده سبب فشار بر ریشه های عصبی و ایجاد درد سیاتیک شده باشند رفع این فشار با انجام عمل بسته روی دیسک امکانپذیر است.در صورتیکه چسبندگی ها علت درد باشد با استفاده از اپیدوروسکوپ یا با تزریق داروهای خاصی در فضاهای چسبیده به هم سبب آزاد سازی اعصاب درگیر میشود.تکنیکهای بسته ای که در رشته درد تحت مونیتورینگ فلوروسکوپ و در اتاق عمل انجام میشود به ما امکان دستکاری در مفاصل – عضلات –لیگامانها و دیسکهای بین مهره ای را بدون نیاز به جراحی باز داده و دریچه جدیدی را درد درمان کمردرد ها ایجاد نموده است.

دستگاه‌ها يا تكنيك‌هاي شما عوارضي هم دارند؟

بسته بودن این عملها سبب شده است تا اناتومی طبیعی بدن دستکاری نشود و عوارضی که ناشی از برش پوست-عضلات و استخوانها ایجاد نشود.استفاده از فلوروسکوپ که یک نوع وسیله تصویر برداری در اتاق عمل میباشد سبب شده که عملهای انجام شده با دقت میلیمتر انجام شده و از آسیب به نخاع و عروق جلوگیری شود.عدم نیاز به بیهوشی و سرپایی بودن سبب حذف خطرات زیادی شده که جراحی های باز با آن روبه رو میباشد.با توجا به اینکه زخم باز در این نوع عملها وجود ندارد و انجام این اقدامات در اتاق عمل میباشد از عفونتها نیز جلوگیری میگردد.در مجموع عوارض جدی خاصی در انجام این روشها در مقایسه با عملهای باز وجود ندارد.

امكان دارد مشكل ناشي از ديسك بين مهره‌ها يا به خاطر استخوان‌ هاي ستون فقرات باشد؟ آيا براي همه موارد يك راه‌حل درماني داريد؟

بیش از 90 درصد از کمر درد ها علت مکانیکی دارند و یکی از علل مکانیکی آسیبهایی است که به استخوانهای ستون فقرات وارد میشود. در شدید ترین شکل آن که شکستگی مهره ها میباشد با تزریق ماده سیمانی شبیه استخوان به داخل مهره شکسته شده مهره باز سازی میشود و کمردرد درمان میگردد.در ستون فقرات هر مهره با مهره دیگر به غیر از محل دیسک از ناحیه دو مفصل کوچک کناری بنام مفاصل فاست ارتباط دارد . این مفصل کوچک علت گروه بزرگی از کمر درد ها میباشد .کمردرد هایی با شدت درد زیاد که خصوصا در هنگام خوابیدن یا با چرخش ستون فقرات تشدید میشوند. خرابی این مفصل میتواند به مرور زمان یا در اثر ضربه یا عمل جراحی باز و با قرار دادن پیچ در جسم مهره اتفاق بیفتد.انجام اقدامات رشته درد روی این مفاصل بصورت تزریق دارو ها یا بکار گرفتن امواج رادیوفرکونسی می تواند درد را در این بیماران بهبود بخشد. دردهای ناحیه لگن در محل اتصال استخوان لگن به انهای ستون فقرات و درد های ناحیه نشیمنگاه از درد هایی هستند که با روش بسته قابل درمان میباشند.روش درمان و نوع اقدام انجام شده در هر ناحیه متفاوت است.

درمان‌هاي شما براي چه انواعي از درد كارساز است؟ (ماهيت و شدت درد)

فعالیت رشته فوق تخصصی درد را به دو بخش کلی میتوان تقسیم بندی نمود:

الف. کنترل درد های مزمن

ب: کنترل درد حاد

درزمینه کنترل دردهای مزمن هدف کلی از بین بردن علت درد و خاموش کردن پروسه ایجاد و حس درد است .در بیمارانی که درد مزمن دارند و جهت کنترل آن اقدامی صورت نمی گیرد درد از یک علامت به یک بیماری تبدیل می گردد. این کار با تغییر مناطقی از مغز صورت میگیرد که محل احساس درد میباشند و به این پدیده پلاستیسیتی مغزی گفته میشود.این دلیلی است که ضرورت کنترل درد را میرساند.در زمینه کنترل دردهای مزمن انواع درد های عضلانی اسکلتی خصوصا در دهای مزمن ستون فقرات –درد در بیماران مبتلا به سرطان- دردهای سر و صورت مربوط به درگیری اعصاب- دردهایی با منشا سیستم سمپاتیک مانند درد پس از بیماری زونا و درد در پاهای دیابتی و درد در اندامها بعلت گیر افتاد ن اعصاب قرار دارند.

کنترل درد حاد توسط پمپهای کنترل کننده درد و در بیمارانی انجام میگردد که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. این پمپها که یکبار مصرف و ارزان قیمت میباشند از ترکیب دارو های ضد درد خاصی پر میشوند و بلافاصله پس از عمل از طریق وریدی (همان مسیری که بیمار از آن سرم دریافت میکند) یا کاتتر های اپیدورال به بیمار متصل می گردند .این پمپها علاوه بر انکه بصورت ثابت دارو را جهت کنترل درد به بیمار میدهند دکمه ای را در مسیر خود دارند که بیمار میتواند در صورت نیاز به بیدردی بیشتر آنرا فشار داده و دوز ثابتی از داروی بیدردی را دریافت کنند.با انجام این کار در بیمارستانهایی که سرویس کنترل درد در آنها فعال است بیماران عمل جراحی بدون درد را تجربه میکنند.

منظورتان از جراحي بسته ستون فقرات براي بهبود كمردرد چيست؟ يعني نياز به بستري يا بيهوشي هم ندارد؟

در جراحی بسته دیسک مقداری از حجم داخل دیسک (نوکلئوس) که سبب ایجاد فشار روی ریشه عصبی شده توسط وسیله خاصی یدون نیاز به باز شدن پوست-عضله واستخوان برداشته شده و ریشه عصبی آزاد میگردد.این وسیله که بصورت یک سوزن بلند و درشت میباشد توسط نیروی یک میکرو موتور یا جریان آب دیسک را تکه تکه کرده و از طریق مجرای باریکی آنرا به خارج از بدن میفرستد.از آنجا که جراحی باز انجام نمی شود به بیهوشی عمومی نیاز ندارد و تحت بی حسی موضعی انجام میگردد.انجام عمل بصورت سرپایی بوده و عوارضی چون عفونت پس از عمل یا چسبندگی وجود ندارد. این کار در بسیاری از موارد بیرون زدگی دیسک جایگزین مناسبی برای عمل باز میباشد.

براي درد بيماري‌هايي چون سرطان در مراحل پيشرفته چطور؟

در بیماران مبتلا به سرطان درد یکی از مهمترین مسایلی است که سبب آزردگی بیماران و تضعیف روحیه آنان شده و انگیزه انها را جهت ادامه درمانهای تجویز شده از بین میبرد و نهایتا با روی آوردن به داروهای ضد درد قوی که ا کثرا مخدر ها هستند تبدیل به فردی گوشه گیر با مشکلات عدیده گوارشی حرکتی و وابسته به مصرف دارو میگردند.اقدامات انجام شده در این بیماران میتواند بصورت مهار دائم مسر های انتقال دهنده درد (نورولیز) در مناطق درگیر یا تعبیه پمپهای دائم زیر پوستی که داروی بسیار کمی را یه داخل نخاع میفرستند انجام شود.

براي بيرون‌زدگي ديسك و درد ناشي از آن حتي اگر علامتي مبني بر بي‌حسي پاها بدهد باز هم جراحي بسته مي‌تواند سودمند باشد؟

کمر درد رادیکولر واژهای است که در مورد این نوع کمردردها بکار میرود.در مواردی که فقط دیسکها مختصری تغییر شکل داده اند(بالجینگ) و هنوز فتق دیسک اتفاق نیفتاده حتی با روشهای ساده تری مانن تزریق داروهای ضد التهاب بروش ترانس فورامینال در کنار دیسک معیوب درمان صورت میگیرد.در موارد پیشرفته تر انجام عمل بسته روی دیسک سبب از بین رفتن فشار روی اعصابی میشود که عصبدهی به پاها را بعهده دارند.

برای کسانی که قبلا عمل جراحی کمر داشته و هنوز کمر درد دارند چه کارهایی میتوان کرد؟

در بیمارانی که قبلا عمل جراحی کمری انجام داده اند و مجددا دچار کمردرد با انتشار دردو بیحسی به پاها شده اند با توجه به اینکه چسبندگیهای داخل کانال نخاع پس از عمل میتواند شایعترین علت این موضوع باشد تزریق داروهای خاصی در مناطق چسبندگی در اتاق عمل و تحت مونیتورینگ فلوروسکوپ بصورت بسته سبب باز شدن چسبندگیها و رفع علائم میشود.

ارائه خدمات در كلينيك‌هاي درد تحت پوشش بيمه است يا خير؟ متوسط هزينه درماني براي كمردرد چيست؟البته مي‌دانيم كه اين هزينه قابل قياس با جراحي باز و بستري شدن و مشكلاتش نخواهد بود.

با توجه به اینکه رشته درد بصورت یک رشته فوق تخصصی آکادمیک و مستقل در کشور ما حدود سه سال است که شروع به کار نموده و تعداد فارغ التحصیلان آن کمتر از 2۵ نفر میباشد اقدامات انجام شده جهت پوشش بیمه ای آن بصورت محدود بوده و در حال حاضر بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح و تعدادی از بیمه های تکمیلی پس از آشنایی با خدمات ارائه شده در این رشته اقدامات ما را مورد پوشش بیمه ای قرار داده اند. هزینه این اقذامات بستگی مستقیم به نوع عمل انجام شده دارد که تفاوت زیادی را میتواند داشته باشد .البته لوازم و وسیله های مصرفی و هزینه های بیمارستانی هم موثر است. ولی در کل در بسیاری از موارد متوسط هزینه ها نسبت به عمل جراحی بسیار کمتر می باشد. امید است با توجه به نیاز طیف وسیعی از بیماران به اقدامات این رشته در آینده نزدیک شاهد پوشش کامل بیمه ها در این زمینه باشیم.

منبع:کلینیک درد مرکزی