آندوسکوپ‌ها هم پرواز می‌کنند


آندوسکوپ‌ها هم پرواز می‌کنند
آندوسکوپی با دو بالون، یکی از روش‌های تشخیصی و درمانی جدیدی است که به تازگی وارد دنیای پرشتاب پزشکی، به‌خصوص حیطه بیماری‌های گوارش شده که در مقایسه با دیگر روش‌ها مانند کپسول آندوسکوپی مزایای زیادی دارد؛ از جمله امکان مشاهده سراسر روده باریک و انجام مداخلات درمانی را امکان‌پذیر می‌سازد (هر چند موفقیت آن به تجربه و مهارت فرد انجام دهنده وابسته است). در ادامه، نکات دیگری از این ابزار تشخیصی توضیح داده می‌شود...
روش آندوسکوپی با دو بالون (DBE)، در بیمارانی که ناهنجاری‌های آناتومیکی در دستگاه گوارش خود دارند (که مانعی برای رویکردهای آندوسکوپی استاندارد به شمار می‌رود)، یکی از روش‌های انجام مداخلات درمانی است. این رویکرد می‌تواند شامل کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب‌گرد (ERCP)، گرفتن نمونه، لیتوتریپسی، باز کردن تنگی‌های مجرای صفراوی و گذاشتن استنت در بیمارانی که Roux-en-Y دارند، باشد. 
یک گزارش، حاکی از استفاده از آندوسکوپی دوبالونه برای تسهیل در برداشت زیرمخاطی تومور سطحی کولون به‌وسیله آندوسکوپی است که میان دو منطقه ایلئوم و سکوم قرار داشت و با کولونوسکوپی معمولی و رایج، غیرقابل دسترسی می‌نمود. تومور با موفقیت برداشته شد و هیچ‌گونه عوارض خاصی نیز مشاهده نگردید.
● عوارض
بیشتر گزارش‌ها، حاکی از تحمل خوب این روش درمانی از سوی بیماران است. عوارض جانبی آن، مشابه دیگر روش‌های تشخیصی و درمانی انتروسکوپی است، هر چند یک استثنای مهم آن، بروز پانکراتیت است که نسبت به دیگر روش‌‌ها، شایع‌تر دیده می‌شود. به طور کلی مهم‌ترین عوارض، بیشتر در ارتباط با پارگی روده و پانکراتیت است.
در یک مطالعه بزرگ برای بررسی عوارض جانبی DBE که با حجم نمونه‌ای معادل ۲۳۶۲ نفر انجام شد، در کل ۸۵ حادثه جدی (۴ درصد) گزارش شد که در اعمال درمانی، بیشتر از تشخیصی بود (۳/۴ در مقایسه با ۸/۰ درصد). هیچ مورد مرگی دیده نشد. از سویی، میزان بروز پانکراتیت ۳/۰ درصد گزارش شد. در مطالعه‌ دیگری، پارگی در ۴/۳ موارد دیده شد و خون‌ریزی شدید به دنبال برداشتن پولیپ، در ۶ بیمار (از ۳۸۹۴ بیمار) گزارش شد. همچنین یک مورد مرگ نیز اتفاق افتاد. 
محققان تاکید می‌کنند که بیشترین عارضه دیده شده در کل، پانکراتیت بوده است. علت ایجاد و بروز پانکراتیت نامشخص است، هر چند می‌تواند به علت ترومای فیزیکی وارد آمده به پانکراس باشد. افزایش آمیلازسرم بدون علایم بالینی پانکراتیت به خصوص وقتی این روش به درازا بکشد، به طور شایعی مشاهده می‌شود. 
از طرفی دیده شده علت بروز پارگی روده نیز چند عاملی است. به طور مثال در لنفوم روده که بیمار شیمی درمانی می‌شود و یا اگر بیماری مبتلا به کرون باشد، احتمال پارگی روده بیشتر است. بنابراین پیشنهاد می‌شود اگر ضایعات شکننده مانند زخم‌های فعال هنگام کارگذاری لوله آندوسکوپی در روده باریک وجود دارند، باید احتیاطات لازم را به عمل آورد و حتی‌الامکان آن را به آرامی گذراند تا خطر مرگ و میر بیماران به حداقل میزان ممکن خود برسد.
● پیشنهادها
محققان به کارگیری آندوسکوپی دو بالونه را در موارد زیر توصیه می‌نمایند: بیمارانی که یافته‌های مثبتی در کپسول آندوسکوپی یا تصویربرداری‌های رادیوگرافیک روده کوچک دارند و نیاز به گرفتن بیوپسی یا انجام مداخلات درمانی کاملا حس می‌شود. البته در بیمارانی که ضایعات مشکوک در روده کوچک دارند، هر چند یافته‌های کپسول آندوسکوپی، هیچ مورد خاصی را گزارش نکند نیز بهتر است این مداخله انجام شود. دسته دیگر، کسانی هستند که به علت خون‌ریزی فعال گوارش، انجام آندوسکوپی‌های استاندارد، دور از دسترس است و در نهایت، کسانی که به علت وجود تنگی در روده کوچک، نمی‌توان از کپسول آندوسکوپی بهره جست.
● مزایا و معایب
آندوسکوپی دو بالونه، نسبت به کپسول آندوسکوپی، به مهارت بالاتر فرد انجام‌دهنده و کار بیشتر برای فراگیری تکنیک‌های آن نیاز دارد. پزشکی مدرن، ممنون این نوع آندوسکوپی است، زیرا همانگونه که گفته شد، تمام روده باریک را بازبینی می‌کند، می‌تواند بیوپسی مستقیم بگیرد و درمان‌های آندوسکوپی را در انتهای تحتانی روده باریک، امکان‌پذیر ساخته است. از طرفی محدودیت‌های موجود در کپسول آندوسکوپی را به طور مناسبی، برطرف می‌کند. 
مزایای آندوسکوپی دو بالونه نسبت به انتروسکوپی به جلو فشارنده (push)، می‌تواند شامل منطقه وسیع‌تر مورد بررسی شده باشد، به طوری که اگر لوله آن از راه دهان وارد شود، تا ۳۰۰ سانتی‌متر به جلو می‌رود. باید توجه داشت که انجام انتروسکوپی کامل و واضح، با DBE امکان‌پذیر نیست.
در حال حاضر، فوجی‌نون دو نوع از این دستگاه را وارد بازار کرده: نوع معمولی آن و نوع درمانی. این سیستم، ترکیبی از یک آندوسکوپ باریک با طولی معادل ۲۰۰ سانتی‌متر و یک لوله خارجی نرم که روی آن سوار می‌شود، با طولی معادل ۱۴۵ سانتی‌متر و یک بالون لاستیکی در سرش، همراه با یک پمپ مخصوص است. بالون دیگر، پیش از انجام روش، به سر آندوسکوپ متصل می‌شود. اثر حرکتی چین‌های روده بر لوله خارجی نرم، موجب می‌شود لوله آندوسکوپ در طول روده باریک، به جلو رانده شود. به این ترتیب بیش از طول واقعی خود می‌تواند روده باریک را بررسی کند.
خصوصیت این روش جدید در دنیای آندوسکوپی‌ها، ایمنی و اثربخشی بالای آن در تشخیص و درمان بیماری‌های روده باریک است. برای مثال دسترسی عالی به ضایعات کوچک و عمیق روده باریک را فراهم می‌نماید، به ویژه ضایعاتی که انتروسکوپی به جلو فشارنده به آنها دسترسی ندارد. همچنین فرد انجام دهنده، کنترل خوبی در مهار حرکات انتهای سر آندوسکوپ دارد، به طوری که حتی در قسمت‌های عمقی روده نیز این امر امکان‌پذیر است. 
به تدریج می‌توان امید داشت که این روش، جایگزین انتروسکوپی به جلو فشارنده و انتروسکوپی حین عمل شود و در آینده، به عنوان روش استاندارد انتروسکوپی شناخته شود.

منبع:ویستا

گشتی در دنیای دستگاه‌های آندوسکوپی


گشتی در دنیای دستگاه‌های آندوسکوپی● ورود به منطقه نادیدنی‌ها
دستگاه آندوسکوپ که برای دیدن حفره‌ها و یا ارگان‌های داخلی بدن استفاده می‌شود، مرکب از دو کلمه «اندو» به‌معنای «داخل» و «اسکوپ» به‌معنی «وسیله دیدن» است. قسمت اسکوپ آن اغلب از طریق سوراخ‌های طبیعی بدن مانند دهان در برونکوسکوپی، رکتوم در سیگموییدوسکوپی و یا واژن در سیستوسکوپی، داخل بدن می‌شود. آندوسکوپ‌های دستگاه گوارش، در سطح بالای پیچیدگی (در هر دو طیف تشخیصی و درمانی) در میان دستگاه‌های پزشکی قرار دارند و استفاده از آنها، درجه بالایی از مهارت و تجربه را می‌طلبد. در واقع آندوسکوپ‌ها، مجموعه‌ای از ویدئوها و کامپیوترهای مدرن و تکنولوژی‌ پیشرفته مهندسی مواد هستند. از آنها در مواقع لزوم، برای گرفتن نمونه پاتولوژی از بعضی اعضا مانند کولون و برونش‌های ریه نیز استفاده می‌شود. انواع گوناگون این دستگاه‌ها که به‌منظور بررسی بیشتر دستگاه گوارش استفاده می‌شود، شامل 
▪ ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپ (گاستروسکوپ)
▪ انتروسکوپ
▪ دئودنوسکوپ
▪ کلدوکوسکوپ
▪ اکوآندوسکوپ
▪ کولونوسکوپ
▪ سیگموئیدوسکوپ
آندوسکوپ‌های قابل انعطاف
آندوسکوپ‌های قابل انعطاف، از سه قسمت تشکیل شده‌اند: 
▪ قسمت کنترل‌کننده
▪ لوله ورودی (که داخل بدن قرار می‌گیرد)
▪ قسمت مرتبط‌‌کننده
ویژگی‌های منحصر به‌فرد هر کدام از آندوسکوپ‌ها، مطابق استفاده‌ای که از آن می‌شود، تعدیل شده ‌است. با وجود آنکه اغلب، طراحی یکسانی برای آندوسکوپ‌ها وجود دارد اما کارخانه‌های سازنده، انواع گوناگونی از آن را در گروه‌های معینی تولید می‌کنند. این تنوع و گوناگونی اغلب در طول، قطر و میزان انعطاف‌پذیری لوله ورودی است. قسمت کنترل نیز می‌تواند در موارد گوناگون مانند اینکه کدام قسمت روده را می‌خواهد بررسی کند و یا اینکه برای دیدن دئودنوم، قسمت بالا برنده دارد یا خیر، متفاوت باشد. این خصوصیات، مواردی مانند طول دستگاه را که می‌تواند وارد لوله گوارش شود و انواع و اندازه لوازم جانبی را که همراه آندوسکوپ استفاده می‌شوند، تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۱) قسمت کنترل
این قسمت، در دست چپ پزشک قرار می‌گیرد و از دو دسته چرخنده که روی هم قرار گرفته‌اند و سر آندوسکوپ را به بالا/ پایین و یا چپ/ راست هدایت می‌کنند، تشکیل شده است. در بعضی از انواع خاص مانند کلدوکوسکوپ، تنها یک دسته با توانایی چرخش دستگاه به بالا/ پایین وجود دارد. 
همچنین دو دریچه جهت ساکشن آب/هوا نیز در قسمت جلو و بالای آن قرار دارد. سوئیچ‌های کنترل از راه دور برای تغییر یا گرفتن فیلم‌های ویدئویی یا عکس نیز در این قسمت، تعبیه شده‌اند. قسمت ورودی کانال دستگاه در قسمت جلو و پایین قرار دارد. دستگاه‌های فیبر اپتیک که برای دیدن چشمی هستند، در جلوی قسمت کنترل کننده برای مشاهده مستقیم قرار گرفته‌اند.
۲) قسمت ورودی
این جزء دستگاه، به قسمت کنترل متصل شده ‌است و در بدن بیمار، جا می‌گیرد. طول، قطر و درجه انعطاف‌پذیری لوله آن، در میان مدل‌های گوناگون، متفاوت است. لوله ورودی از یک یا دو کانال، یک یا دو دسته نوری، دو کانال مربوط به آب و هوا، یک دسته راهنمای تصویر، قسمت ورودی سیم هدایت کننده و سیم‌های زاویه‌دار تشکیل شده‌است. این سیم‌ها، قسمت خم‌شونده لوله ورودی را انحنا می‌دهند که بیشترین میزان آن، ۱۸۰ تا ۲۳۰درجه است. سر آندوسکوپ شامل 
ـ دهانه یا دهانه‌هایی جهت تعبیه لوله مکنده و سایر وسایل کمکی 
ـ یک منفذ ورودی ـ خروجی هوا / آب، به‌منظور پاک‌کردن لنزی که در سر لوله ورودی قرار دارد و کمک به وارد کردن هوا 
ـ سیستم روشنایی هدایتی 
ـ مجموعه‌ای که حاوی لنز می‌باشد، تشکیل شده‌است. در انواع گوناگون این دستگاه‌ها، بخش نوری آن، در انتهای قدامی ـ جانبی و یا به‌صورت مایل قرار دارد. طول لوله ورودی از ۶۳ تا دو هزار و ۸۰۰ سانتی‌متر با قطری در حدود ۸/۱۲ تا ۷/۱۳ میلی‌متر و قطر کانالی بین ۷۵/۰ تا ۸/۴ میلی‌متر متغیر است. 
۳) قسمت مرتبط‌‌کننده
این بخش حاوی یک چراغ هدایت‌کننده، لوله هوا و اجزای الکتریکی متناسب با منبع تولید نور و یا پردازشگر است. همچنین در موقعیت جانبی آن، محلی جهت تعبیه مخزن آب، لوله مکش، گاز دی‌اکسید کربن، تهویه لوله ورودی و یک پایه S شکل که برای ایمنی بیشتر، آندوسکوپ را در بر می‌گیرد و خطر شوک الکتریکی وارد شده به پزشک را کاهش می‌دهد، قرار دارد.
● چگونگی تصویربرداری
تصاویری که به وسیله دستگاه آندوسکوپ گرفته می‌شود، هم از طریق سیستم‌های فیبر اپتیک و هم ویدیو صورت می‌گیرد. در آندوسکوپ‌های فیبر اپتیک، از یک باندل متناسب، متشکل از فیبرهای شیشه‌ای جهت انتقال تصویر از نوک آندوسکوپ به بخش نمایشگر، استفاده می‌‌شود. برخی از آندوسکوپ‌های تخصصی، فقط در قالب سیستم فیبر اپتیک طراحی شده‌اند، اما در بعضی دیگر، می‌توان از یک رابط ویدیویی و یا دوربین اضافی برای تبدیل اطلاعات به تصاویر ویدیویی استفاده کرد. آندوسکوپ‌های ویدیویی، دارای یک حس‌گر تصاویر از نوع سیاه و سفید هستند که در نوک آندوسکوپ تعبیه شده و موجب انتقال تصاویر در قالب سیگنال‌های الکترونیکی به یک پردازشگر ویدیویی جهت نمایش روی یک یا چند مونیتور می‌شوند. این سیگنال‌ها، به وسیله یکی از دو دستگاه زیر، قابل تبدیل به تصاویر رنگی است:
۱) CCD رنگی: 
دارای یک فیلتر موزاییک چند رنگه است که در سطح CCD تعبیه شده و به وسیله نور سفید یکنواخت، روشن می‌شود.
۲) تصویربرداری سکانسی RGB: 
حاوی یک فیلتر چرخشی چند رنگ (قرمز، سبز و آبی) بوده که در حد‌فاصل منبع نورانی و هادی نور قرار دارد. میزان استاندارد بزرگ‌نمایی در حد ۷ برابر در یک مونیتور ۲۰ اینچ‌ می‌باشد، این در حالی است که آندوسکوپ‌های تخصصی‌تر، دارای بزرگنمایی در حد ۷۰ تا ۱۵۰ برابر می‌باشند.
● منبع / پردازشگر نور
منبع نور در انواع فیبر اپتیک، یک وسیله نسبتا ساده با یا بدون پمپ هوا/آب است. به‌طور معمول در منابع نور انواع فیبرهای اپتیک، از حباب‌های هالوژنی استفاده می‌شود. پردازشگرهای ویدیویی، به‌علت دارابودن کلیه مدارهای لازم جهت پردازش سیگنال‌های ویدیدیی، از انواع فیبر اپتیک، گرانقیمت‌تر و نیز پیچیده‌تر هستند. برخی از انواع، دارای یک بخش جداگانه حاوی پردازشگر ویدیویی، پمپ هوا/آب و منبع نور بوده، در حالی‌که در برخی دیگر، همه اجزا در داخل یک قالب قرار گرفته‌اند. پانلی که در جلوی پردازشگر قرار دارد، امکان تنظیم تصویر و کنترل پمپ هوا/آب را فراهم کرده و همچنین دارای محلی برای رابط آندوسکوپ است. انواع متنوعی از لامپ‌های روشنایی شامل گزنون و یا هالوژن در پردازشگرهای ویدیویی استفاده می‌شوند.


منبع:ویستا