علل و درمان پوکی استخوان

 

پوکی استخوان شایع‌ترین بیماری استخوان است که در آن چگالی استخوان کم شده و تیغه‌های استخوانی نازک می‌شوند، در نتیجه ریسک شکستگی بالا می‌رود. استخوان‌ها به طور دایم در حال ساخته شدن، تخریب و جذب  استخوان‌های قدیمی‌‌تر می‌باشند.

اگر تعادل بین تخریب استخوان قدیم و تولید استخوان جدید به‌هم بخورد و تخریب و جذب بیشتر شود، پوکی استخوان به وجود می‌آید. پوکی استخوان یا اولیه است یا ثانویه. نوع اولیه دو تیپ دارد. در تیپ یک علت، کاهش هورمون استروژن و یا تستوسترون می‌باشد. در تیپ دو علت، بالا رفتن سن است که در افراد مسن دیده می‌شود.

نوع اولیه در زنان دو برابر مردان است‌، نوع ثانویه در هر سنی دیده می‌شود و در زن و مرد مساوی است و در بیماری‌های خاص و بیماری‌های مزمن و نیز در مصرف بعضی از داروها  به وجود می‌آید.

  علت پوکی استخوان

۱- سن بالا خانم‌های بالای ۵۰ سال و آقایان بالای ۷۰ سال

۲- کاهش هورمون تستوسترون در آقایان و استروژن در خانم‌ها مانند پس از سن یائسگی یا خانم‌هایی که عمل جراحی شده‌اند. و تخمدان‌ها را برداشته‌اند. البته کاهش هورمون در خا نم‌ها اثر بیشتری روی پوکی استخوان دارد تا آقایان.

۳- در کسانی که در خانواده‌ آن‌ها پوکی استخوان بیشتر است. بنابراین وجود ژن هم در پوکی استخوان موثر می‌باشد.

۴- مصرف دخانیات وسیگار

۵- وزن کم‌ تر از حد طبیعی

۶- زندگی در جاهایی که نور آفتاب مناسب ندارد

۷- مصرف زیاد الکل

۸- سوء تغذیه،  کمبود کلسیم، ویتامین D، فسفر و سایر مواد معدنی مانند روی و منیزیم در رژیم غذایی

۹-مصرف زیاد نوشابه

۱۰- کسانی که فعالیت ندارند و راه نمی‌روند و دائم نشسته‌اند و فعالیت فیزیکی کمی دارند

۱۱- رژیم‌های پر پروتئین باعث افزایش دفع کلسیم از ادرار شده و سبب پوکی استخوان می‌گردند

۱۲- بیماری‌هایی مانند کم‌کاری تیروئید، پرکاری غده پاراتیروئید، کم کاری غدد جنسی، بعضی از بیماری‌های رماتیسمی، نارسایی کلیه و بیماری‌های خونی

۱۳- مصرف بعضی از داروها مانند کورتیکواستروئیدها (کورتون)، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد انعقاد (مانند وارفارین) و مصرف طولانی لیتیوم

علائم پوکی استخوان

در ابتدا به خودی خود علامتی ندارد بنابراین آن را بیماری خاموش می‌نامند. در مواردی که پوکی شدیدتر شود، درد استخوان به وجود می‌آید. زمین خوردن با شدت کم می‌تواند باعث شکستگی و درد گردد. گاهی در موارد شدید استخوان‌ها خود به خود و بدون زمین خوردن هم می‌شکنند. شکستگی‌ها معمولا در مهره‌ها، دنده‌ها، لگن و مچ دست اتفاق می‌افتد.

مثلا خانمی که دچار پوکی استخوان است اگر به طور ناگهانی احساس درد در پشت و کمر کند، شاید مهره دچار شکستگی شده است. اگر چندین مهره دچار این نوع شکستگی شوند، کم کم افراد مسن حالت خمیده پیدا می‌کنند. ریسک شکستگی نیز با بالا رفتن سن افزایش پیدا می‌کند.

 تشخیص پوکی استخوان

تشخیص با عکسبرداری و به‌خصوص انجام تست سنجش استخوان (دانسیتومتری) است. اگر در سنجش استخوان پوکی تشخیص داده شد و نوع اولیه نبود، بایستی با آزمایشات و بررسی‌های دیگر علت را پیدا کرد.

پیشگیری از پوکی استخوان

با تغییر در سبک زندگی مانند تغییر در رژیم غذایی و انجام ورزش‌های مناسب و تغییر مصرف دارو می‌توان تا حدودی از پوکی استخوان پیشگیری کرد.

درمان پوکی استخوان

هدف از درمان کاهش درد، کاهش سیر پوکی و کاهش شکستگی‌ها است. داروهای متعددی جهت درمان مصرف می‌شوند که پزشک برحسب نوع پوکی استخوان و شدت آن برای بیمار تجویز می‌کند. مهم‌ترین آن قرص‌های کلسیم و ویتامینD  است که حداقل مصرف آن روزانه ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم و ۸۰۰ واحد ویتامین D3 است.

در ضمن مصرف غذاهایی که شامل کلسیم و ویتامین D باشد نیز موثر است. در ضمن با تغییر سبک زندگی و انجام ورزش‌های مناسب و تغییر رژیم غذایی می‌توان از بروز پوکی استخوان پیشگیری کرد.

منبع:وبلاگ دکتر بیدکی

علائم شکستگی مهره های کمر

شکستگی مهره های ستون فقرات به علت پوکی استخوان از سایر انواع شکستگی ها متفاوت است زیرا در این موارد غالبا شکستگی استخوان دیده نمی شود، بلکه تغییر در شکل مهره ها دیده می شود. در ستون فقرات طبیعی و سالم، مهره ها شبیه آجرها یا جعبه ها هستند. 

آسیب کمر در محل استخوان های ستون مهره درصد کمی از آسیب های ورزشی را شامل می شود . توجه به این آسیبها هم کمتر از سایر آسیبها بوده که علت آن اینست که اغلب آسیبهای وارده به استخوانهای ستون مهره مینور بوده ، اغلب در مقوله آسیبهای بافت نرم قرار می گیرد که خود محدودند و نیاز به مراجعه برای دریافت خدمات پزشکی ندارند .

شکستگی مهره های کمر به علت پوکی استخوان

معمولا در مهره های سینه ای و کمری, پوکی استخوان ایجاد می شود. مهره هایی که بیشتر دچار پوکی استخوان می گردند آنهایی هستند که در قسمت وسط و پایین مهره های سینه ای و نیز قسمت بالایی مهره های کمری قرار دارند. شکستگی ستون فقرات در پوکی استخوان ممکن است به علت زمین خوردن و سقوط ایجاد شود اما در اکثر موارد بطور خودبخودی یا بر اثر فعالیتی مثل سرفه کردن، خم شدن، بلند شدن یا چرخیدن ایجاد می گردند.

علائم شکستگی مهره های کمر در اثر پوکی استخوان

علایم شکستگی ستون فقرات که شکستگی مهره های کمر هم جزئی از آن است؛ بسیار متنوع می باشند. در دو سوم موارد ممکن است هیچ دردی و یا درد خیلی کمی در هنگام شکستگی وجود داشته باشد، در حالیکه در سایر موارد درد بسیار شدیدی ایجاد می شود.

درد معمولاً در قسمت پشت و در محدوده مهره مبتلا می باشد و اغلب به سمت جلوی بدن کشیده می شود. این درد اغلب شدید بوده و ممکن است برای چند روز یا چند هفته باقی بماند. در اکثر موارد، بهبودی تدریجی در عرض چندماه یا حتی چند سال رخ می دهد. گرچه بعضی از افراد ممکن است بعد از چندماه هیچ دردی نداشته باشند، در عده ای ممکن است این درد برای مدتهای طولانی باقی بماند.

منبع: برزکار.دانشگاه فردوسی

علت پوکی استخوان در مردان

برای مشاهده مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید

علت پوکی استخوان در مردان

آیا می توان از بروزپوکی استخوان و عوارض ناشی از آن پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از پوکی استخوان باید از تغییر نحوه ی زندگی و مصرف دارو استفاده کرد.ورزش در دوران نوجوانی برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان اهمیت بسیار دارد. ورزش و تغذیه ی مناسب در بقیه ی عمر، تحلیل رفتن استخوان را به تأخیر می اندازد.

پیاده روی و بالا رفتن از پله ها ، سه بار در هفته به میزان 70 تا 90 درصد حداکثر تلاش ،همراه با مصرف روزانه 1500 میلی گرم کلسیم ،تراکم استخوان مهره های کمری را طی مدت 9 ماه ، 5%افزایش می دهد.

 

افرادی که کاهش توده ی استخوانی یا پوکی استخوان در انها داده است باید برای تعیین برنامه ی ورزش به منظور پیشگیری از شکستگی استخوان با پزشک مشورت نمایند. تغذیه ی صحیح ، باید حاوی کلسیم و ویتامین D کافی باشد.

بیمارانی که در خطر استخوان قرار دارند( مثلاً افراد تحت درمان با کورتون )معملاً باید از مکمل های ویتامین  D و کلسیم و غالباً از بیسفوسفونات ها استفاده کنند.از فرم های فعال تر ویتامین D مانند پاراکسیتول  ( 1،25- دی هیدروکسی کوله کلسیفرول یا کلسیتریول که فرم فعال ویتامین  D است 9 استفاده می شود زیرا کلیه قادر به تولید مقدار کافی کلسیتریول ( 25- هیدروکسی کوله کلسفرول ؛ فرم ذخیره ای ویتامین  D ) نیست.استفاده از رژیم غذایی بر پیشگیری و درمان پوکی استخوان ، کار آزمایی  مداخله ای خاصی انجام نشده است..

بیسفوسفونات ها را علاوه بر درمان پوکی استخووان می توان به منظور پیشگیری از موارد بسیار پر خطر این اختلال مورد استفاده قرار داد.دراوی دیگری که برای پیشگیری از پوکی استخوان توصیه می شود،رالوکسیفن ( Evista) نام دارد که نوعی داروی تعدیل کننده یانتخابی گیرنده ی استروژن (SERM) است . 0به مبحث درمان غیر هورمونی مراجعه کنید.).

استروژن درمانی ، روش مناسبی برای پیشگیری از پوکی استخوان است ولی تنها در موارد ضرورت واقعی باید تجویز شود.درباره اینکه آیا خانم ها در اولین دهه ی بعد از یائسگی باید از استروژن استفاده کنند یا نه ،اختلاف نظر وجود دارد. .تجویز تسسوسترون در مردان مبتلا به کم کاری غدد جنسی ، موجب بهبود کمّیت و کیفیت بافت استخوانی می شود. مشاوره با پزشک برای دریافت دستورالعل های کنترل درد ضروت دارد .

 

نکته :

اگر چه بسیار از افراد مقدار کافی ویتامین D  را از طریق نور آفتاب به دست می آوردند،این موضوع در افرادی که در نقاط مرتفع زندگی می ککنند،افراد خانه نشین یا افرادی که به طور منظم از کرم یا لوسیون ضد آفتاب استفاده می کنند صادق نیست.

با آنکه ویتامیتن D در ماهی های چرب ( مثل تون و ساردین ها ) و زرده ی تخم مرغ یافت می شود چنان چه هر روز از این موارد استفاده نمی کنید مکمل های کلسیم همراه با ویتامین ، جایگزین مناسبی به شمار می آیند.کلسیم همچنین در مغز بادام،کلم بروکلی،کلم پیچ پخته شده ،کنسرو ماهی آزاد با استخوان ،فرآورده های جو وسویا ،مانند پنیر سویا به وفور یافت می شود. 

 

استروژن گیاهی موجود در سویا به حفظ تراکم استخوان و کاهش خطر شکستگی کمک می کند.عدم استعمال دخانیات و ننوشیدن الکل به طور شایع برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان توصیه می شوند.حفظ وضعیت مناسب به نحوی که سر ، چانه به طرف داخل ،شانه ها به سمت عقب ريالقسمت بالای مهره ها به شکل مسطح و قسمت پایین مهره ها در حالت دارای انحنا قرار بگیرند از وارد آمدن فشار بر مهره ها پیشگیری می کند.

در هنگام نشستن یا رانندگی ، حوله ی لئله شده یا بالش کوچکی را در گودی کمر خود قرار دهید.در هنگام مطالعه یا انجام کار های دستی به جلو خم نشوید.در هنگام بلند کردن اجسام از روی زمین بر روی زانو ها ( و نه بر روی مچ دست ها ) خم و با ساق ها از جا بلند شوید و پشت خود را صاف نگاه دارید( قوز نکنید )

باری جلوگیی از زمین خردن ،از کفش پاشنه کوتا با کف غیر لغزنده استفاده کنید.خانه را از نظر سیم های برق ،قالیچه های سبک و متحرک و سطوح لغزنده بررسی کنید.مور اتاق ها را در حد مناسب تنظیم نمایید.رختخواب باید طوری باشد که بتوان به سادگی به آن داخل یا خارج شد

منبع : دکتر وریانی

ارتباط نوشیدن چای با درد استخوان و مفاصل

محققان به تازگی دریافتند که یکی از مهمترین دلایل بروز درد های مزمن استخوان ، نوشیدن زیاد چای در طول روز است. نوشیدن بی رویه چای علاوه بر درد استخوان، منجر به پوکی استخوان و کاهش استحکام دندان‌ها می‌شود.

نوشیدن چای منجر به افزایش غلظت فلوراید در خون می‌شود. مقداری از این ماده معدنی برای بدن لازم است ولی بیش از مقدار مجاز می‌تواند برای بدن مضر باشد.بدن به طور طبیعی قادر است فلوراید اضافی را از طریق ادرار دفع کند ولی مقدار انباشته آن در بدن ذخیره می‌شود.

پزشکان از داروهای مکمل برای دفع فلوراید اضافی از بدن استفاده می‌کنند. پزشکان نوشیدن بیش از دو فنجان چای را در روز پیشنهاد نمی‌کنند. در ادامه این تحقیقات آمده است که مضرات چای سبز کمتر از چای معمولی است.علایم درد استخوان ناشی از مصرف چای در زنان بیشتر دیده می‌شود.

منبع : دکتر بیدکی